Joopie
Schrijver
18 apr. 2024
Graffiti manifesteert zich als een vergankelijke expressievorm. Werk kan vervagen door weersomstandigheden, stedelijke vernieuwing, bedekt worden door de werken van andere artiesten of worden schoongemaakt. Hierdoor is fotografie (en videografie) erg belangrijk voor het vastleggen van de kunstvorm. Beelden functioneren als historische artefacten die de evolutie van stijlen, technieken en motieven binnen de graffiti-cultuur documenteren.
Beeldmateriaal van graffiti vindt vaak zijn weg naar educatieve omgevingen zoals kunstklassen, workshops en lezingen. Dergelijke foto’s stellen studenten en geïnteresseerden in staat om graffiti-kunst te bestuderen en te ontleden, zelfs wanneer ze geen directe toegang hebben tot de fysieke locaties. Dit is bijzonder waardevol in regio's waar graffiti nauwelijks zichtbaar is zoals bijvoorbeeld verlaten panden of afgelegen gebieden.
Erkenning
Veel graffiti-artiesten blijven anoniem en maken hun werk om persoonlijke of politieke boodschappen over te brengen. Fotografie faciliteert de verspreiding van deze berichten naar een breder publiek dat verder reikt dan de grenzen van het werk. Het uitgeven van graffiti-foto’s en -video’s in graffiti boeken, expo’s en digitale platforms zoals Instagram en YouTube levert zowel de artiest als de kunstvorm aanzienlijk meer zichtbaarheid en erkenning op.
Bekende graffiti fotograven zijn bijvoorbeeld Martha Cooper, Peter Stelzig, Akbar Simonse †,Phil America, MJay, Kevin Schulzbus en RDJ.
Verspreiding
Graffiti-fotografie en -video's vinden hun weg naar alle hoeken van de wereld op verschillende manieren. Het epische verhaal van graffiti verspreidde zich wereldwijd dankzij het Subway Art boek en de legendarische Style Wars documentaire. In die begindagen begonnen artiesten foto's per post naar elkaar te sturen, zelfs over landsgrenzen heen. Later kwamen er speciale graffiti-tijdschriften, waaronder het beroemde Bomber Megazine. Vijftig jaar na de opkomst van moderne graffiti-kunst ontstaan er steeds nieuwe manieren om de kunstvorm te verspreiden. Denk aan talloze graffiti-Instagram- en YouTube-kanalen, magazines, boeken en exposities. Ook op onze eigen Instagram- en YouTube-kanalen delen we graag ingezonden en ontdekte graffiti-kunst, om zo de scene te documenteren en een podium te bieden voor creativiteit.
Ethiek en auteursrecht
De documentatie van graffiti gaat gepaard met ethische dilemma’s. Moet de fotograaf groen licht krijgen van de kunstenaar voor publicatie? En wie bezit het auteursrecht op de beelden van graffiti? Deze vraagstukken worden nog ingewikkelder als de foto’s een commercieel pad betreden. Zo zijn er de afgelopen talloze rechtzaken geweest tegen grote bedrijven die in hun reclame-uitingen foto's gebruikte van (on)bekende graffiti artiesten.
Zo verlengt fotografie niet alleen de levensduur van graffiti, maar verhoogt het ook de culturele waardering en het begrip voor deze kunstvorm, waardoor graffiti een onuitwisbare indruk in de annalen van de kunst kan achterlaten.
